κ εκαμαν εισβολη στη χωρα τους, κ καθως διεμεναν κοντα στις εχθροπραξιες, ακούονταν οι ριπες των οπλων, τα κανονια, τα αεροπλανα, κ επειδη οι ανθρωποι νιωθουν ασφαλεια οταν ειναι κοντα ο ενας στον άλλο, ετσι μαζευτηκαν οι γειτονες στο σπιτι του Μιχαλη. Ητο εκει ο Γιωργος με την γυναικα του την Φωφω κ τον γιο τους Αντρικκο. Τα αλλα δυο παιδια τους, ο Τασος κ ο Σαββακης ηταν φανταροι, εκει, λιγο πιο μακρια στο μετωπο.
Ετσι στο σπιτι του Μιχαλη, με την γυναικα του Βασιλικη κ τα τρια τους παιδια, τον Γιωργο, τον Χριστακη κ τον Νικο, ητο κ ο γειτονας ο Γιωργος με τον υιο του Αντρικκο κ την γυναικα του την Φωφω. Φωτεινη το ονομα της, κ εις το κομψοτερον Φωφω. Ομως κ το Φωτεινη ειναι εξισου ομορφο κ κομψο.
Ακουγαν απο το ραδιοφωνο τις ειδησεις. Ητο πολεμος, ομως ειναι διαφορετικος οταν τον βλεπεις στο σινεμα, ο πολεμος, ειναι εκει κ εσυ εισαι εδώ. Ομως οταν αυτος ερχεται εδώ, οταν οι ηθοποιοι φευγουν κ γινονται πρωταγωνιστες οι θεατες, κ ολα ειναι μια σκηνη πολεμου, τοτε ουτε φοβασε ουτε εχεις θαρρος, δεχεσαι την κατασταση οπως ερχεται, κ σταυροκοπιεσαι να σε εχει ο θεος καλα, εσενα κ τους δικους σου.
Κατα το μεσημερι ηλθε ο Σαββακης, ο μεσαιος γιος της οικογενειας του Γιωργου, κ καθως ηταν φανταρος, δεκανεας, κ πολεμουσε εκει στο κοντινο μετωπο, ελεγε με ενθουσιασμο οτι κραταμε καλα, κ ότι ο εχθρος δεν θα περασει. Μας εδωσε θαρρος κ εφυγε ξανα για το μετωπο.
Την εσπερα τα πραγματα καπως ησυχασαν, ομως την πρωιαν, με το χαραμα του φου ξαναρχισαν οι εχθροπραξιες πιο εντονα.
Αποφασισαν να φυγουν απο τα σπιτια τους κ πηγαν στα μετωπισθεν. Εκτοτε δεν ξαναγυρισαν πισω. Κερδισε ο εχθρος, κερδισε ο Αλλαχ τον δικο μας Θεο. Ομως οι θεοι δεν ανακατευονται με αυτα. Αυτα ειναι δουλειές των ανθρωπων που κρυβονται πισω απο θεους για να κρυψουν την ασχήμια τους. Οι θεοι, ολοι οι θεοι του κοσμου, ειναι μονιασμενοι,
κ τωρα ειναι η σειρα των ανθρωπων να τα βρουν μεταξυ τους.
Ο Σαββας κ ο Τασος, οι φανταροι, οταν τελειωσε ο πολεμος ηταν καλα. Μονο που ο πατερας τους, ο Γιωργος, εχει φυγει λιγο μετα τον πολεμο, κ μετα απο χρονια εφυγε κ η μανα τους η Φωφω. Ο Μιχαλης εφυγε κ αυτος πληρης ημερων. Ενας ενας φευγει κατά πως προσταζει αυτος. Κ τα παιδια τους άλλα εδώ κ άλλα εκει. Στα σπιτια τους, οταν εγιναν προσφυγες, τωρα μενουν αλλοι, ξενοι κατά πως λενε. Ακομα να βρεθει μια λυση, κ η χωρα τους ειναι μοιρασμενη στα δυο,
αυτοι τον θεο τους, κ μεις τον δικο μας. Ομως οι θεοι τα βρηκαν μεταξυ τους,
τωρα ειναι η σειρα των ανθρωπων, η σειρα μας.
Κοιταξαμε το εικονισμα της Παναγιας , κ της ειπαμε να μας βοηθησει να βρουμε μια λυση, κ αυτη ειπε οτι θα προσπαθησω, ή μας φανηκε πως ειπε κατι τετοιο.
Ητο πενσεληνος κ το φεγγαρι ετοιμαζοταν να ξεμυτισει πισω απο το βουνο. Στην αρχη φανηκε ενα σαν φωτοστεφανο, μετα αρχισε να ξεμυτιζει κ το ιδιο, μεχρι που φανηκε ολοκληρο. Κ καθησαμε κ το κοιταζαμε, σαν να ηταν ο πιο σπουδαιος της παρεας μας.
Ο Παπαδιαμαντης καθοταν λιγο πιο κατω. Ειχε μεινει στα 60, την ηλικια που εφυγε. Εμεις συνομήλικοι του πλεον. Ηταν εκει γυρω του κ οι πρωταγωνιστες των εργων του. Ητο κ αυτος προσφυγας, οχι με την εννοια οτι εξαναγκαστηκε να φυγει απο το σπιτι του, αλλα ο σκιαθίτης ηταν αναγκασμενος να ζει στη αθηνα, τη πολη της δουλοπαροικιας κ των πλουτοκρατων, οπως ελεγε την αθηνα. Ητο ανθρωπος λιτοδίαιτος, του αρεσε να πινει, ανθρωπος ανοικτοχερης, σκορπουσε τα λεφτα του δεξια κ αριστερα, ητο κ θρησκος , οχι με την εννοια του τελετουργικου, αλλα με την αναγκη της ψυχης, αυτο που λεμε ανθρωπος μοναχικος,
οχι μόνος,
μοναχικος. Η μοναχικοτητα ειναι μεγαλη ευλογια, μενεις με τον εαυτο σου, ανεχεσαι τον εαυτο σου, ειναι ο πιο ομορφος σου συνεταιρος στο ταξιδι της ζωης, μαζι ηλθατε κ μαζι θα φυγεται απο αυτον τον κοσμο.
Ητο κ ο Παπαδιαμαντης στην παρεα μας. Πηγαμε κοντα του. Εκει αναμεσα στα γραπτα του, το γεματο τραπεζι του με τα βιβλια του, κ διπλα εκει μια μπουκαλα με κρασι. Εφερε ποτηρια κ μας κερασε. Σηκωσαμε τα ποτηρια μας κ ηπιαμε στην υγεια του,
κ αυτος κουνησε το κεφαλι του σαν να ελεγε ευχαριστω.